Güvenlik bilgi formu ( GBF ), çeşitli maddelerin ve ürünlerin kullanımı için iş güvenliği ve sağlığı ile ilgili bilgileri listeleyen belgelerdir . GBF'ler kimyasallar , kimyasal bileşikler ve kimyasal karışımlar hakkında bilgi kataloglamak için yaygın olarak kullanılan bir sistemdir .  GBF bilgileri güvenli kullanım ve potansiyel tehlikeler için talimatlar içerebilirdökülme işleme prosedürleriyle birlikte belirli bir malzeme veya ürünle ilişkilendirilebilir. Daha eski GBF formatları, ulusal gereksinimlere bağlı olarak bir ülkedeki kaynaktan kaynağa değişebilir; ancak, daha yeni GBF biçimi uluslararası olarak standartlaştırılmıştır.

Bir madde için bir GBF esas olarak genel tüketici tarafından kullanılmak üzere tasarlanmamıştır, bunun yerine bir mesleki ortamda malzeme ile çalışmanın tehlikelerine odaklanır. Fiziko-kimyasal, sağlık veya çevresel risk temelinde maddeleri uygun şekilde etiketleme görevi de vardır. Etiketler, Avrupa Birliği standart sembolleri gibi tehlike sembolleri içerebilir . Aynı ürün (örneğin, aynı şirket tarafından aynı marka adları altında satılan boyalar) farklı ülkelerde farklı formülasyonlara sahip olabilir. Genel bir ad kullanarak bir ürünün formülasyonu ve tehlikesi, aynı ülkedeki üreticiler arasında değişiklik gösterebilir.

GÜVENLİK BİLGİ FORMLARI NEDİR?

Güvenlik Bilgi Formları, kimyasal kullanıcılarına insan sağlığını ve çevreyi korumalarına yardımcı olan gerekli bilgileri sağlar. Güvenlik Bilgi Formu şunları içerir:

• Tedarikçi ile ilgili bilgiler;

• Bir KKDİK Kayıt numarası (kayıtlı ise) dahil kimyasalın tanımı ve gerekli kompozisyon ayrıntıları ve ana teknik işlevleri ve kullanımları;

• Zararlılık sınıflandırması ve etiketleme konusunda bilgi ve insan sağlığı ve çevre açısından maruz kalma eşik değerleri;

• İşleme ve depolama tavsiyesi ve maruz kalma kontrolleri;

• İlk yardım, yangın söndürme, güvenli nakil tedbirleri; bertaraf ve acil durumlar;

• Kararlılık ve reaktivite bilgileri dahil, madde veya karışımın temel fiziksel ve kimyasal özellikleri (örneğin suda çözünürlük, buhar basıncı, biyo-çözünürlük). Ayrıca,

• ayrıntılı toksikolojik ve ekolojik bilgiler ve

• İlgili yasal düzenleme bilgileri. Bunlar, KKDİK kaydının parçası olarak bir kimyasal güvenlik değerlendirmesinin hazırlanıp hazırlanmadığını ve maddenin KKDİK kapsamında kayda veya kısıtlamaya tabi olup olmadığını içerir.

Güvenlik Bilgi Formlarının format ve içeriği KKDİK’te belirtilmektedir.

MARUZ KALMA SENARYOLARI NEDİR?

Bir Kimyasal Değerlendirme Uzmanı, yılda 10 tonun üzerinde miktarlarda kayıt edilen ve belirli zararlı özelliklere sahip maddeler için maruz kalma değerlendirmesi içeren bir kimyasal güvenlik değerlendirmesi hazırlar.

Bu değerlendirmenin parçası olarak, kayıt ettirenler, maddelerin kullanımlarına yönelik maruz kalma senaryoları geliştirirler. Maddeyi tedarik ettiklerinde, ilgili maruz kalma senaryolarını alt kullanıcılara sağlarlar.

Maruz kalma senaryoları, insan sağlığına ve çevreye yönelik riskleri gereken şekilde kontrol etmek için işletme şartları ve risk yönetimi tedbirlerini açıklarlar.

Maruz kalma senaryoları, formülasyon, endüstriyel ve profesyonel son kullanım, tüketici kullanımı ve maddelerde kullanım dahil, maddenin tüm kullanım ömrünü kapsar.

Bir maruz kalma senaryosunun format ve içeriği KKDİK’te belirtilmez ancak paydaşlar ortak bir format ve içerikte anlaşırlar. Bu aşağıdaki bölümleri içerir:

• Başlık bölümü;

• Maruz kalmayı etkileyen kullanım şartları;

• Maruz kalma tahmini (risk nitelendirme oranını içerebilir) ve

• Alt kullanıcıların kendi kullanımlarının maruz kalma senaryosunun sınırları dahilinde olup olmadığını değerlendirmesine yönelik kılavuz.

GÜVENLİK BİLGİ FORMLARI VE MARUZ KALMA SENARYOLARINI NE ZAMAN ALMALIYIM?

Şunlar için Güvenlik Bilgi Formu almalısınız:

• SEA uyarınca zararlı olarak sınıflandırılmış bir madde veya karışım veya

• Kalıcı, biyobirikimli ve toksik (PBT) veya çok kalıcı ve çok biyobirikimi (vPvB) olan bir madde veya

• Çok yüksek derecede kaygı veren maddeler (SVHC) Aday Listesine dahil bir madde.

Ancak, madde veya karışım yukarıdaki kriterleri karşıladığında ama aynı zamanda halka da satıldığında, alt kullanıcı veya dağıtıcı tarafından talep edilmediği müddetçe bir Güvenlik Bilgi Formunun sağlanması gerekmez.

Zararlı olarak sınıflandırılmayan ama yukarıdaki kriterleri karşılayan belirli zararlı maddeleri içeren karışımlar için, alt kullanıcılar veya dağıtıcılar tarafından talep edilmesi halinde bir Güvenlik Bilgi Formu sağlanmalıdır. Tedarik zincirindeki bir şirket KKDİK gerekliliklerine uygun şekilde, maruz kalma değerlendirmesi içeren bir kimyasal güvenlik değerlendirmesi gerçekleştirdiğinde, ilgili maruz kalma senaryolarını, bir maddenin güvenlik bilgi formuna ek olarak ilave etmelidir.

PEKİ YA KARIŞIMLAR?

Zararlı karışımların tedarikçileri, muhteva maddelerin maruz kalma senaryolarından ilgili bilgileri karışıma yönelik Güvenlik Bilgi Formu ile birlikte iletmelidir.

Bu bilgiler çeşitli şekillerde sağlanabilir:

• Karışım için Güvenlik Bilgi Formuna ek şeklinde özet güvenli kullanım bilgisi sağlamak veya

• Karışıma yönelik özet güvenli kullanım bilgilerini Güvenlik Bilgi Formunun Bölüm 8’ine dahil etmek veya

• Muhteva maddelere yönelik ilgili maruz kalma senaryolarını güvenlik bilgi formuna bir ek olarak eklemek.

Formül hazırlayan kişilerin iletilecek ilgili risk yönetimi tedbirlerini belirlemesine yardımcı olmaya yönelik bir metodoloji mevcuttur1.

Bazı sektör kuruluşları, SUMI’ler (Safe Use Information for Mixture – Karışımların Güvenli Kullanım Bilgisi) adı verilen, üzerinde anlaşmaya varılmış bir format kullanarak, yaygın ürün türlerine yönelik karışım bilgilerinin güvenli kullanımını geliştirmektedirler. Formül hazırlayan kişiler, ürünlerine ve kullanımlarına yönelik uygun SUMI’leri seçebilir ve bunları güvenlik bilgi formuna ek olarak sağlayabilirler2.

NE YAPMAM GEREKİR?

Bir Güvenlik Bilgi Formu aldığınızda, tesisinizde riskleri gereken şekilde kontrol etmeye yönelik uygun tedbirleri belirlemeniz ve uygulamanız gerekir.

Ayrıca kimyasal teşhis, bileşim, sınıflandırma ve güvenlik kullanım ile ilişkili bilgileri madde veya karışım ile ilgili kendi bilgilerinizle karşılaştırmanız da gerekir. Tutarsızlıkları değerlendirin ve gerekirse düzeltici önlemler alın.

Maruz kalma senaryoları içeren Güvenlik Bilgi Formu aldığınızda, öncelikle aldığınız maruz kalma senaryosunun kullanımınızı kapsayıp kapsamadığını belirlemeniz gerekir. Maruz kalma senaryoları kendi şirketiniz dahilindeki kullanımları ve hem işçiler hem de tüketiciler dahil müşterileriniz tarafından öngörülebilir kullanımları içermelidir.

Daha sonra, tedarikçinin maruz kalma senaryolarını sizin ve müşterilerinizin maddeyi kullanım şekli ile karşılaştırarak kullanım şartlarının da kapsandığını doğrulayın.

Aldığınız maruz kalma senaryoları kullanımınızı ve/veya kullanım şartlarınızı kapsamıyorsa, önlem almanız gereklidir!

KULLANIMIM VEYA KULLANIM ŞARTLARIM KAPSANMIYORSA NE TÜR BİR ÖNLEM ALMALIYIM?

Aldığınız maruz kalma senaryosu sizin veya müşterilerinizin kullanımını veya kullanım şartlarını kapsamıyorsa, seçenekleriniz aşağıdaki gibidir:

• Tedarikçinizden uygun bir maruz kalma senaryosu sağlamasını isteyin. Kullanımınızı ve kullanım şartlarınızı tedarikçinize açıklamanız gerekebilir3;

• Asgari olarak, almış olduğunuz maruz kalma senaryosunda açıklanan kullanım şartlarını uygulayın;

• Maddeyi veya süreci mümkünse kullanımınızın kapsandığı bir alternatifle değiştirin;

• Kullanımınızı kapsayan bir maruz kalma senaryosu sağlayabilen başka bir tedarikçi bulun;

• Bir kimyasal güvenlik değerlendirmesi yapın ve kullanımlarınıza ve güvenli kullanım şartlarınıza yönelik kendi alt kullanıcı kimyasal güvenlik raporunuzu hazırlayın veya

• Gerekiyorsa bilgileri Bakanlığa bildirin.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞINA BİLDİRMEK ZORUNDA MIYIM?

Aldığınız bir maruz kalma senaryosu kullanımınızı veya kullanım şartlarınızı kapsamıyorsa, şu durumlarda Bakanlığa bildirmeniz gerekir:

• Bir alt kullanıcı kimyasal güvenlik raporu hazırlamanız ve maddenin belirli bir kullanımının yılda bir tondan fazla olması halinde veya

• Maddeyi yılda toplamda bir tondan az kullandığınız için alt kullanıcı kimyasal güvenlik raporu hazırlamaktan muaf olmanız durumunda veya

• Maddeyi ürüne ve sürece yönelik araştırma (PPORD) için kullandığınızdan, alt kullanıcı kimyasal güvenlik raporunu hazırlamaktan muaf olmanız durumunda.

 

Kimyasalların Küresel Uyumluluk Sınıflandırma Sistemi ve Etiketleme güvenlik bilgileri için standart özellikleri içerir. GBF, uluslararası olarak kabul edilmiş 16 bölüm biçimini takip eder ve özellikle maddeler için, GBF'yi bu özel maddenin maruziyet senaryolarını içeren bir Ek takip etmelidir. 

  • BÖLÜM 1: Maddenin / karışımın ve şirketin / dağıtıcının kimliği

    • 1.1. Ürün tanımlayıcı

    • 1.2. Madde veya karışımın belirlenmiş kullanımları ve tavsiye edilmeyen kullanımları

    • 1.3. Güvenlik bilgi formu tedarikçisinin bilgileri

    • 1.4. Acil telefon numarası

  • BÖLÜM 2: Zararlılık tanımlanması

    • 2.1. Maddenin veya karışımın sınıflandırılması

    • 2.2. Etiket elemanları

    • 2.3. diğer tehlikeler

  • BÖLÜM 3: Bileşimi / içindekiler hakkında bilgi

    • 3.1. maddeler

    • 3.2. karışımlar

  • BÖLÜM 4: İlk yardım ölçümleri

    • 4.1. İlk yardım önlemlerinin açıklaması

    • 4.2. Akut ve sonradan görülen önemli belirtiler ve etkiler

    • 4.3. Acil tıbbi yardım endikasyonu ve gerekli özel tedavi

  • BÖLÜM 5: Yangınla mücadele önlemleri

    • 5.1. Yıkıcı medya

    • 5.2. Madde veya karışımdan kaynaklanan özel zararlar

    • 5.3. İtfaiyeciler için tavsiyeler

  • BÖLÜM 6. KAZA SONUCU YAYILMAYA KARŞI ÖNLEM

    • 6.1. Kişisel önlemler, koruyucu ekipman ve acil durum prosedürleri

    • 6.2. Çevresel önlemler

    • 6.3. Muhafaza etme ve temizleme için yöntemler ve materyaller

    • 6.4. Diğer bölümlere referans

  • BÖLÜM 7: Elleçleme ve depolama

    • 7.1. Güvenli elleçleme için önlemler

    • 7.2. Herhangi bir uyumsuzluk da dahil olmak üzere güvenli depolama koşulları

    • 7.3. Belirli son kullanımlar

  • BÖLÜM 8: Maruz kalma kontrolleri / kişisel korunma

    • 8.1. kontrol parametreleri

    • 8.2. Maruz kalma kontrolleri

  • BÖLÜM 9: Fiziksel ve kimyasal özellikler

    • 9.1. Temel fiziksel ve kimyasal özellikler hakkında bilgi

    • 9.2. Diğer bilgiler

  • BÖLÜM 10: Kararlılık ve tepkime

    • 10.1. Reaktivite

    • 10.2. Kimyasal stabilite

    • 10.3. Tehlikeli reaksiyon olasılığı

    • 10.4. Kaçınılması gereken durumlar

    • 10.5. uyumsuz malzemeler

    • 10.6. Tehlikeli atık

  • BÖLÜM 11: Toksikolojik bilgiler

    • 11.1. Toksikolojik etkileri hakkında bilgi

  • BÖLÜM 12: Ekolojik bilgiler

    • 12.1. Toksisite

    • 12.2. Kalıcılık ve bozunabilirlik

    • 12.3. Biyobirikim potansiyeli

    • 12.4. toprakta hareketlilik

    • 12.5. PBT ve vPVB değerlendirmesinin sonuçları

    • 12.6. Diğer olumsuz etkiler

  • BÖLÜM 13: Bertaraf etme bilgileri

    • 13.1. Atık işleme yöntemleri

  • BÖLÜM 14: Taşımacılık bilgileri

    • 14.1. BM numarası

    • 14.2. BM uygun sevkiyat adı

    • 14.3. Taşımacılık zararlılık sınıf (lar) ı

    • 14.4. Paketleme grubu

    • 14.5. Çevresel tehlikeler

    • 14.6. Kullanıcı için özel önlemler

    • 14.7. MARPOL Ek II ve IBC Koduna göre dökme taşımacılık

  • BÖLÜM 15: Mevzuat bilgileri

    • 15.1. Madde veya karışıma özgü güvenlik, sağlık ve çevre mevzuatı

    • 15.2. Kimyasal Güvenlik Değerlendirmesi

  • BÖLÜM 16: Diğer bilgiler

    • 16.2. GBF'nin son revizyonunun tarihi